น้ำสะอาดเป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิต แต่ในปัจจุบัน มลพิษและสารปนเปื้อนในน้ำเป็นปัญหาที่เราไม่อาจมองข้าม เครื่องกรองน้ำ จึงกลายเป็นอุปกรณ์สำคัญในบ้านเรือนและสถานประกอบการต่างๆ แต่ด้วยความหลากหลายของเทคโนโลยีการกรองน้ำ การเลือกเครื่องกรองน้ำที่เหมาะสมจึงเป็นเรื่องสำคัญ ไปทำความรู้จักกับประเภทต่างๆ ของเครื่องกรองน้ำ เพื่อให้คุณสามารถเลือกใช้ได้อย่างเหมาะสมกับความต้องการ
1. เครื่องกรองน้ำแบบไส้กรอง (Cartridge Filtration)
เครื่องกรองน้ำแบบไส้กรองเป็นระบบพื้นฐานที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย โดยใช้หลักการกรองทางกายภาพเพื่อดักจับสิ่งปนเปื้อนในน้ำ
ลักษณะการทำงาน
- น้ำจะไหลผ่านไส้กรองที่มีรูพรุนขนาดเล็ก
- สิ่งปนเปื้อนที่มีขนาดใหญ่กว่ารูพรุนจะถูกดักจับไว้
- ไส้กรองมีหลายระดับความละเอียด ตั้งแต่ 0.5 ถึง 50 ไมครอน
ข้อดี - ราคาไม่แพง
- ติดตั้งและเปลี่ยนไส้กรองง่าย
- มีประสิทธิภาพในการกำจัดตะกอน สนิม และสิ่งแขวนลอยในน้ำ
ข้อจำกัด - ไม่สามารถกำจัดสารละลายและเชื้อโรคขนาดเล็กได้
- ต้องเปลี่ยนไส้กรองบ่อยเมื่อเทียบกับระบบอื่น
- เครื่องกรองน้ำระบบ Reverse Osmosis (RO)
ระบบ Reverse Osmosis หรือ RO เป็นเทคโนโลยีการกรองน้ำขั้นสูงที่ใช้แรงดันในการผลักดันน้ำผ่านเยื่อกรองที่มีความละเอียดสูง
ลักษณะการทำงาน
- เครื่องกรองน้ำระบบ Reverse Osmosis (RO)
- น้ำถูกดันผ่านเยื่อกรอง RO ที่มีรูพรุนขนาดเล็กมาก (0.0001 ไมครอน)
- สามารถกำจัดสารปนเปื้อนได้แม้กระทั่งโมเลกุลขนาดเล็ก
- มักมีระบบกรองหลายขั้นตอน รวมถึงถ่านกัมมันต์และไส้กรอง
ข้อดี - กำจัดสารปนเปื้อนได้หลากหลาย รวมถึงแบคทีเรีย ไวรัส และสารเคมี
- ให้น้ำที่สะอาดมาก เหมาะสำหรับการดื่ม
- ลดความกระด้างของน้ำ
ข้อจำกัด - ใช้น้ำในกระบวนการกรองมาก (มีน้ำเสียจากการกรอง)
- อาจต้องเพิ่มแร่ธาตุกลับเข้าไปในน้ำที่กรองแล้ว
- ราคาค่อนข้างสูงและต้องการการบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ
- เครื่องกรองน้ำระบบ Ultrafiltration (UF)
ระบบ Ultrafiltration หรือ UF ใช้เยื่อกรองที่มีรูพรุนขนาดใหญ่กว่า RO แต่เล็กกว่าไส้กรองทั่วไป
ลักษณะการทำงาน
- เครื่องกรองน้ำระบบ Ultrafiltration (UF)
- ใช้แรงดันต่ำในการผลักดันน้ำผ่านเยื่อกรอง UF
- สามารถกรองอนุภาคขนาด 0.01 ถึง 0.1 ไมครอน
- กำจัดแบคทีเรีย ไวรัส และสารแขวนลอยได้ดี
ข้อดี - ใช้พลังงานน้อยกว่าระบบ RO
- ไม่ต้องการถังเก็บน้ำ สามารถกรองได้ตามความต้องการ
- รักษาแร่ธาตุที่มีประโยชน์ในน้ำไว้ได้
ข้อจำกัด - ไม่สามารถกำจัดสารละลายและไอออนได้
- อาจต้องใช้ร่วมกับระบบอื่นเพื่อการกรองที่สมบูรณ์
- เครื่องกรองน้ำระบบ Activated Carbon
ลักษณะการทำงาน
- เครื่องกรองน้ำระบบ Activated Carbon
- น้ำไหลผ่านชั้นของถ่านกัมมันต์ที่มีรูพรุนจำนวนมาก
- สารปนเปื้อนจะถูกดูดซับไว้บนผิวของถ่านกัมมันต์
- มีทั้งแบบเม็ดและแบบผง
ข้อดี - มีประสิทธิภาพสูงในการกำจัดคลอรีน สารอินทรีย์ และสารพิษบางชนิด
- ปรับปรุงรสชาติและกลิ่นของน้ำได้ดี
- ราคาไม่แพงและบำรุงรักษาง่าย
ข้อจำกัด - ไม่สามารถกำจัดแร่ธาตุ เกลือ และสารละลายอื่นๆ
- ต้องเปลี่ยนไส้กรองบ่อยเพื่อป้องกันการสะสมของแบคทีเรีย
- เครื่องกรองน้ำระบบ Ion Exchange
ระบบ Ion Exchange ใช้หลักการแลกเปลี่ยนไอออนเพื่อกำจัดแร่ธาตุที่ไม่ต้องการออกจากน้ำ
ลักษณะการทำงาน
- เครื่องกรองน้ำระบบ Ion Exchange
- ใช้เรซินพิเศษที่สามารถแลกเปลี่ยนไอออนได้
- ไอออนที่ไม่ต้องการในน้ำจะถูกแทนที่ด้วยไอออนอื่น
- นิยมใช้ในการลดความกระด้างของน้ำ (water softening)
ข้อดี - มีประสิทธิภาพสูงในการกำจัดความกระด้างของน้ำ
- ช่วยลดการสะสมของตะกรันในเครื่องใช้ไฟฟ้า
- สามารถฟื้นฟูประสิทธิภาพของเรซินได้
ข้อจำกัด - ไม่สามารถกำจัดสารอินทรีย์และเชื้อโรคได้
- อาจเพิ่มปริมาณโซเดียมในน้ำ
- ต้องการการบำรุงรักษาและเติมเกลือเป็นประจำ
- เครื่องกรองน้ำระบบ UV Disinfection
ระบบฆ่าเชื้อด้วยแสง UV ใช้รังสีอัลตราไวโอเลตในการทำลายเชื้อโรคในน้ำ
ลักษณะการทำงาน
- เครื่องกรองน้ำระบบ UV Disinfection
- น้ำไหลผ่านหลอด UV ที่ปล่อยรังสี UVC
- รังสี UVC ทำลาย DNA ของเชื้อโรค ทำให้ไม่สามารถแบ่งตัวได้
- ไม่มีการเติมสารเคมีใดๆ ลงในน้ำ
ข้อดี - มีประสิทธิภาพสูงในการฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส และโปรโตซัว
- ไม่เปลี่ยนแปลงรสชาติหรือองค์ประกอบทางเคมีของน้ำ
- ใช้พลังงานน้อยและบำรุงรักษาง่าย
ข้อจำกัด - ไม่สามารถกำจัดสารเคมีหรือสิ่งปนเปื้อนที่ไม่ใช่เชื้อโรค
- ต้องใช้ร่วมกับระบบกรองอื่นเพื่อการทำความสะอาดน้ำที่สมบูรณ์
- ประสิทธิภาพลดลงหากน้ำมีความขุ่นสูง
- เครื่องกรองน้ำระบบ Distillation
การกลั่นเป็นวิธีการทำให้น้ำบริสุทธิ์โดยใช้ความร้อน
ลักษณะการทำงาน
- เครื่องกรองน้ำระบบ Distillation
- น้ำถูกต้มให้กลายเป็นไอ
- ไอน้ำจะถูกควบแน่นกลับเป็นน้ำบริสุทธิ์
- สิ่งปนเปื้อนที่มีจุดเดือดสูงกว่าน้ำจะถูกแยกออก
ข้อดี - สามารถกำจัดสารปนเปื้อนได้หลากหลาย รวมถึงแร่ธาตุและเชื้อโรค
- ให้น้ำที่บริสุทธิ์มาก
- ไม่ต้องใช้สารเคมีในกระบวนการ
ข้อจำกัด - ใช้พลังงานสูง
- กระบวนการช้าและให้น้ำในปริมาณน้อย
- อาจต้องเพิ่มแร่ธาตุกลับเข้าไปในน้ำที่กลั่นแล้ว
เครื่องกรองน้ำมีหลายประเภท แต่ละแบบมีข้อดีและข้อเสียที่แตกต่างกัน การเลือกใช้เครื่องกรองน้ำที่เหมาะสมจะช่วยให้คุณมั่นใจได้ว่าน้ำที่บริโภคและใช้ในครัวเรือนนั้นสะอาดและปลอดภัย หวังว่าบทความนี้จะช่วยให้คุณมีข้อมูลในการตัดสินใจเลือกเครื่องกรองน้ำที่ดีที่สุดสำหรับบ้านของคุณ